27 MART DÜNYA TİYATRO GÜNÜ

Dünya Tiyatrolar Günü,

İnsanın kendiyle temas ettiği bu sanat dalını insanlara unutturmamak adına gayret etme amacını taşır.

Uluslararası Tiyatro Enstitüsü 1948 yılında kuruldu. Bu enstitü 1961 yılında aldığı bir kararla 27 Mart gününü Dünya Tiyatrolar Günü olarak kabul etti. Her yıl enstitüye üye ülkelerde 27 Mart günü Tiyatro Bayramı olarak kutlanır. 27 Mart günü her ülkenin sanat ve tiyatro adamlarınca hazırlanan bir bildiri, sahnelerde okunur. Tiyatrolar o gece halka parasız gösteriler düzenler. Tiyatroyu halka sevdirmeye çalışırlar.

Ülkemizde tiyatro ile ilgili ilk ulusal bildiriyi, yaşamını Türk tiyatrosuna içtenlikle adamış olan Muhsin Ertuğrul yazdı. Dünyada ilk tiyatro olayının nerede, nasıl başladığı kesinlikle bilinmiyor, Araştırmacılar; tiyatronun ilkel insanların av dönüşü vurdukları avın çevresinde sevinç ve heyecan sesleri çıkararak dans etmelerinden doğduğunu anlatırlar.

Daha sonraları topluluk halinde yaşamaya başlayan insanlar yılın belirli günlerinde, belirli bir yerde toplanmaya başladılar.

Bu toplantıda içlerinden bir kişi yüksekçe bir yere çıkarak güldürücü öyküler anlatır, taklitler yapar, şarkılar söylerdi. Bu tür oyunlar zamanla şenlikler geleneğini oluşturdu. Bir süre sonra tiyatroda kişiler ikiye, üçe çıktı. Daha canlı, daha ilgi çekici konular bulundu. Böylece oyunlar, sanat niteliğine kavuştu. Tiyatro da meslek haline geldi.

Tiyatro yaşamın bir parçasıdır. Konusu bakımından harekete, konuşmaya, bazen de müziğe yer verilir. Bu nedenle tiyatro güzel sanatların en ilgi çekici kollarından biridir.

Tiyatroda oynayanla izleyen arasında yakın, sıcak bir iletişim vardır. İlk çağlarda oyunun yazılı metni yoktu. Yeteneklerine güvenen oyuncular ortaya çıkıp bir çeşit tuluat yaparlardı. Tuluat; oyuncuların o anda düzenledikleri hareketleri, tasarladıkları sözleri söylemeleridir. Tuluat, sahnesiz ve metinsiz bir tiyatro oyunudur.

Yazılı tiyatro yapıtları çok sonra ortaya çıktı. Bir süre tiyatro sözsüz oynandı. Oyuncular olayları, el, kol, gövde, bacak ya da yüz hareketleriyle anlatırlardı. Bu sözsüz tiyatroya pandomima denir.

Bizde tiyatro olgusu; çok eskilere dayanan orta oyunu ile onun gölge oyunu biçiminden başlar. Gölge oyunu arkadan ışıklandırılan beyaz bir perde üzerine belli tipteki kuklaların hareket ettirilmesi ve konuşturulması ile yansıyan Karagöz oyunlarıdır.

Bugün köylerimizde, çok eski geleneklerden kalma bir alışkanlıkla tiyatroya çok benzeyen eğlenceler düzenlenmektedir. Buna oyun çıkarma denir.

Tiyatro oyunculuğu özel eğitimi gerektiren bir meslektir. Tiyatro öğretimi konservatuar denilen okulda yapılır.

Tiyatro; yazarların dram, komedi, trajedi türünde yazdıkları eserlerin sahnede oynanması sanatıdır. Tiyatro gösteri sanatı olarak tanımlanır. Belli başlı türleri şunlardır:

Komedi: Oyunların, insanların, durumların gülünç yönlerini gösteren bir tiyatro yapıtıdır.

Komedinin belli başlı türleri şunlardır:

• Vodvil, hareketli, eğlenceli bir konuya dayanan, içinde şarkılar bulunan hafif güldürüdür.
• Fars, olayların aşırı abartıldığı, taklitlerin sık sık tekrar edildiği bir komedi türüdür.

Trajedi: Konusunu tarih, ya da efsanelerden alan acıklı sahne yapıtıdır.

Dram: Yaşamımızda var olan umudu, sevinci, acıyı, bir arada sunan tiyatro oyunudur. Dram şiir ve düz yazı ile yazılabilir.

Tiyatrolar; devlet tiyatroları, halk tiyatroları, bulvar tiyatroları, açık hava tiyatroları ve şehir tiyatroları gibi isimlerle anılır.

Tiyatro yaşamın bir parçasıdır. Yaşamı sergiler. Yaşama sevincini yaratır. Geçmişi, günümüzü, geleceği anlamamıza yardımcı olur. Tiyatro; Sorunlarımıza ışık tutar. Tiyatro, insanlar arasında halkın içinden doğmuş bir sanattır. Tiyatro hep iyiden, güzelden hoştan yana olmuştur.

Tiyatro insanları eğitir. Eğitirken düşündürür. Tiyatro insanlara beraber gülmek, beraber ağlamak, beraber düşünmek gibi insanca duygular aşılar.

İşte size Tiyatro Günü için söylenebilecek bazı sözler:

"Tiyatro, insan hayatının bir aynasıdır. Tiyatro sanatı sayesinde hayatın derinliklerine yolculuk yapabilir, farklı kültürleri tanıyabiliriz. Tiyatro Günü kutlu olsun!"

"Tiyatro, bir toplumun ruhunu yansıtan önemli bir sanattır. Tiyatro sanatının evrenselliğine ve gücüne inanıyoruz. Tiyatro Günü'nü kutluyoruz."

"Tiyatro, hayatın ta kendisidir. Tiyatro sanatı sayesinde insanlar düşünebilir, hissedebilir ve hayatı daha iyi anlayabilirler. Tiyatro Günü kutlu olsun!"

"Tiyatro, hayal gücünün sınırsızlığıdır. Tiyatro sanatı sayesinde insanlar hayatın farklı yönlerine bakabilir ve kendilerini keşfedebilirler. Tiyatro Günü'nü kutluyoruz."

"Tiyatro, insan hayatının en büyük mucizelerinden biridir. Tiyatro sanatı sayesinde insanlar kendilerini ifade edebilir, duygularını aktarabilir ve hayatın anlamını keşfedebilirler. Tiyatro Günü kutlu olsun!"

"Tiyatro, insanların birbirleriyle iletişim kurmasına, anlamasına ve kaynaşmasına yardımcı olan önemli bir sanattır. Tiyatro Günü'nü kutluyoruz ve tüm tiyatro sanatçılarına teşekkür ediyoruz."

"Tiyatro, hayatın her yönünü ele alabilen, güçlü bir sanattır. Tiyatro sanatı sayesinde insanlar dünyayı daha iyi anlayabilir, farklı bakış açıları kazanabilir ve hayatın güzelliklerini keşfedebilirler. Tiyatro Günü kutlu olsun!"