TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASALARI

1921 Anayasası (Teşkilat-ı Esasiye Kanunu):

23 maddeden oluşan oldukça kısa ve öz bir anayasadır.

Milli egemenlik ilkesini benimseyerek, egemenliğin kayıtsız şartsız Türk milletine ait olduğunu vurgular.

Meclis hükümeti sistemi ile yürütme ve yasama yetkilerini TBMM'ye (Türkiye Büyük Millet Meclisi) verir.

Yargı bağımsızlığını önemseyerek, yargı yetkisini bağımsız mahkemelere bırakır.

1924 Anayasası:

105 maddeden oluşan daha kapsamlı bir anayasadır.

Cumhuriyet ilanı ve Atatürk İlkeleri'ne uygun olarak hazırlanmıştır.

Laiklik, hukuk devleti ve milli egemenlik ilkelerini benimser.

Yürütme yetkisini Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'na, yasama yetkisini ise TBMM'ye verir.

Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını korur.

Çok partili siyasi hayata geçişi sağlayarak, Türkiye'nin modern bir demokrasiye doğru evrimleşmesine zemin hazırlar.

1982 Anayasası:

177 maddeden oluşan daha detaylı ve kapsamlı bir anayasadır.

1980 askeri darbesinin etkisi altında hazırlanmıştır ve bu nedenle askeri vesayeti güçlendiren hükümler içerir.

Temel hak ve özgürlüklerin kapsamı daraltılarak, devletin bireyler üzerindeki kontrolünü artıran hükümler bulunur.

Cumhurbaşkanının yetkilerini genişletir ve ona yürütme, yasama ve yargı üzerinde önemli bir etki sağlar.

Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Seçim Kurulu gibi yüksek yargı organları kurularak, yargı sistemi daha da detaylandırılır.

Bu anayasa, pek çok değişikliğe uğramış olmasına rağmen, hâlâ Türkiye Cumhuriyeti'nin yürürlükte olan anayasasıdır.