"Hıdırellez Bayramı: Türk Kültüründe Baharın Kutlanışı ve Ritüelleri"

2023 HIDIRELLEZ NE ZAMAN?

Hıdırellez, Türk ve Orta Asya kültürlerinde baharın gelişi ile ilgili kutlanan bir bayramdır. Hıdırellez'in ne zaman kutlandığına dair net bir tarih yoktur, ancak genellikle her yıl 5-6 Mayıs tarihleri arasında kutlanır. 

Hıdırellez Günü;

Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.

Hıdırellez günü, Gregoryen takvimi (Miladi takvimi)ne göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan günü olmaktadır.

6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır.

Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.

Hızır ve İlyas’ın bir araya geldikleri gün olan Hıdırellezde her türlü dileğin onlar tarafından yerine getirileceğine inanılıyor.

Bu nedenle çeşitli dilekler için çeşitli ritüeller gerçekleştiriliyor. Hıdırellez gecesinde gül ağacında dilek dilemenin dışında hıdırellez günü de ateş üzerinden atlama ritüeli vardır.

Hıdırellez Ritüelleri;

Yaprak dökümü: Hıdırellez gününde yaprak yaprak serpilmiş yemekler pişirilir ve ortak sofralarda paylaşılır. Bu gelenek, bolluk ve bereketin sembolüdür.

Ateş yakma: Hıdırellez gecesi ateş yakılır ve insanlar ateşin üzerinden atlarlar. Bu ritüel, insanların kötü enerjilerden arınması ve temizlenmesi için yapılır. Ayrıca, kötülüklerin ve hastalıkların yakılması amacıyla da yapılır.

Dualar: Hıdırellez günü insanlar doğanın canlanması ve bereketi için dua ederler. Ayrıca, dileklerin kabul olacağına inanılan bir gün olduğu için insanlar dilekler diler ve bunları çeşitli ritüellerle gerçekleştirirler.

Müzik ve dans: Hıdırellez gecesi, insanlar açık havada toplanıp müzik dinler, şarkı söyler ve dans ederler. Bu gelenek, insanların birbirleriyle kaynaşmasını ve toplumsal dayanışmayı pekiştirmek için yapılır.

Su ritüelleri: Hıdırellez günü, insanlar suya çeşitli nesneler atarak dileklerini gerçekleştirmeye çalışırlar. Ayrıca, bazı yerlerde Hıdırellez gecesi suya atlamak da bir ritüel olarak yapılır.

Hıdırellez Duası;

Hıdırellez dileklerini gül ağacının dalına bağlarken:

“Allahümme Rabbühü Ya Halkalhalas Muhammedin Resulullah Yetiş imdadıma Ya HIZIR YA İLYAS” duası okunur. 40 defa okunan bu duanın 39’u 5 Mayıs günü, kalan 1 dua ise 6 mayıs günü okunarak 40’a tamamlanıyor.